Egzama her yaştan insanı etkiler ve ciltte tipik olarak çok kaşıntılı, kuru, kabuklu, pullu ve/veya kalınlaşmış bölgelere neden olur. Ancak atopik egzama döküntülerinin meydana geldiği yer, kaç yaşında olduğunuza bağlı olarak değişir ve bebekler, küçük çocuklar, çocuklar ve yetişkinler için yerler tahmin edilebilir. Ayrıca, yaşlandıkça bu bölgeler değişiklik gösterebilir.
Tüm yaşlarda en sık görülen egzama şekli atopik dermatittir. Bu egzama türü çoğunlukla astım, saman nezlesi veya gıda alerjisi olma eğiliminde olan kişileri etkiler. Ek olarak, birçok uzman, onu geliştirmeye genetik bir yatkınlık olduğuna inanıyor.
Yaş Grubuna Göre Egzama Hangi Bölgelerde Ortaya Çıkar
- Doğumdan 2 yaşına kadar: Yüz, göğüz ve başın arkasında.
- 2 yaşından ergenliğe kadar: Dirsekler, dizler, bilekler, eller, kulak arkası, göz çevresi ve ağız.
- Gençler ve yetişkinler: Dirsekler, eller, kafa derisi, göz çevresi, göz kapakları, meme uçları.
Bebeklerde Egzama (Doğumdan 2 Yaşına Kadar)
Bebeklerde egzama tipik olarak yanaklarda sert, kırmızı, pullu bir döküntü olarak başlar. Egzama kaşıntılı olduğu için, bebeğiniz yüzünü size, beşiğine ya da mevcut başka herhangi bir şeye sürtebilir.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda egzama en sık şu bölgelerde ortaya çıkabilir:
- Yüz, özellikle yanaklar, aynı zamanda çene ve alın
- Göğüs
- Kafa derisi
Egzama ilerlerse yüzün ve vücudun diğer bölgelerinde de ortaya çıkabilir. Dirsekler, dizler, karın ve ayaklar daha büyük bebeklerde sıklıkla etkilenen diğer bölgelerdir. Bu dağılım, çocuğun nereleri kaşıyabildiğini ve cildinin hangi kısımlarının kurumaya meyilli olduğunu yansıtır ve bu nedenle genellikle bebek bezi bölgesini etkilemez.
Egzama bebeklik döneminde en sık görülen cilt problemlerinden biri olsa da, özellikle bebeklik döneminde çocuğunuzda kızarıklık olursa bu egzama olduğu anlamına gelmeyebilir, bu gibi durumlarda her zaman çocuk doktorunuza başvurmalısınız.
Bebeklerde egzama tipik olarak 1 ay ile 6 ay arasında başlar. Hafif vakalar sadece birkaç ay sürebilir; bazı vakalar ise daha uzun ömürlü olabilir.
Bebeklerde Egzama Tedavisi
Bebekler için genellikle ilaçlara ihtiyaç duyulmaz. Bunun yerine, günde birkaç kez ve her banyodan hemen sonra kokusuz bir krem veya merhem sürmek egzamayı kontrol etmek için genellikle yeterlidir.
Yumuşatıcılar işe yaramazsa, sağlık uzmanınız reçetesiz hidrokortizon kremleri veya ciddi vakalarda reçeteli ilaçlar önerebilir. Bebeklerde yan etki riski nedeniyle sadece çok hafif steroidler kullanılır.
Bebeğinizin egzamasını kontrol altına almak için yapabileceğiniz diğer tedavi yöntemleri şunlardır:
Sert, kaşındıran kumaşlardan kaçının: Tahrişi önlemek için bebeğinizin cildiyle temas eden her şeyi mümkün olduğunca yumuşak tutun. Bu, kendi kıyafetlerinizin yanı sıra onların kıyafetlerini de içerir. Örneğin, bebeğinizin başını yumuşak süveterinizin omzuna yaslamasına izin vermeyin; önce omzunuzun üzerine bir bebek battaniyesi örtün.
Sabun kullanmayın: Bebekler için pazarlanan sabunlar ve şampuanlar bile çok rahatsız edici olabilir. Bunun yerine, bebeğinizi sade suda yıkayın. Gerekirse, kokusuz, yağ içermeyen bir temizleyici kullanılabilir.
Yumuşak, kokusuz çamaşır deterjanları kullanın: Bebeğinizin çamaşırlarında kullandığınız deterjanın aynısını kendi çamaşırlarınız için de kullanmayı düşünebilirsiniz.
Çizilmeyi önlemek için küçük ellere eldiven giydirin: Küçük eller bile hassas cilde büyük zarar verebilir. Eldivenler, bebekleri ve çocukları kaşınmaktan korumanın mükemmel bir yoludur. (Uygun eldiven bulamıyorsanız bebeğinizin çorapları da işe yarayabilir.)
Çocuklarda Egzama (2 Yaşından Ergenliğe Kadar)
Egzama çocukluk çağında çok sık görülen bir cilt problemidir. Bir çocuk bebekken veya daha sonra, genellikle 5 yaşından önce egzama geliştirebilir.
Çocuklar büyüdükçe yanaklarda ve uzuvların dış kısmında çok fazla egzamaya rastlanmaz. Daha ziyade, çocuklarda egzama gelişme eğilimindedir:
- Dirsek kıvrımlarında
- Bileklerde veya ellerde
- Dizlerin arkasında
- Kulakların arkasında
- Gözlerin ve ağzın çevresinde
Bu süre zarfında, en sık olarak dirseklerin içindeki ve dizlerin arkasındaki cildi etkiler. Bu alanlar bükülme alanları olarak bilinir. Ayrıca, bacak ve ayaklar gibi, çocuklar daha hareketli hale geldikçe daha fazla yüzeyle temas etmeye başlayan vücut bölgelerini de etkilemeye başlayabilir.
Birçok çocuk 5 yaşına gelene kadar egzamadan tamamıyla kurtulabilir. Ancak bazı çocuklar kısa sürede atlatamaz ve egzama daha uzun ömürlü olabilir.
Çocuklarda Egzama Tedavisi
Çocuğunuz büyüdükçe, cildi iyi nemli tutmak ve tahriş edici maddelerden kaçınmak egzama tedavisinde hala önemli bir adımdır. Günde birkaç kez krem veya merhem sürün (sabahları, okuldan eve döndükten sonra ve yatmadan önce iyi bir rutindir). Düzenli olarak, her banyodan veya duştan hemen sonra nemlendirin.
Çocuklar için tedavi seçenekleri arasında şunlarda bulunur:
- Topikal steroidler (hem reçetesiz hem de reçeteyle satılan)
- Elidel ve Protopic gibi topikal kalsinörin inhibitörleri
- Kaşıntı uykuyu bozuyorsa, bazen yatıştırıcı özellikleri için antihistaminikler kullanılır
- Enfeksiyon durumunda antibiyotikler
- Dupixent (dupilumab), refrakter orta-şiddetli atopik dermatiti olan ve en az 6 yaşında olan çocuklarda subkutan enjeksiyonla verilen interlökin-4 reseptör alfaya karşı monoklonal bir antikor
Çocukluk çağında ki egzamayı kontrol altına almak için diğer ipuçları şunları içerir:
Banyoları ve duşları oldukça kısa tutun: Bazı çocuklar banyoda vakit geçirmeyi sever, ancak çok uzun süre ıslak kalmak cildin nemini azaltabilir. Ayrıca, tahriş edici olabilecekleri için banyo köpüğü ürünleri kullanmayın. Kolloidal yulaf ezmesi banyoları iyidir ve kaşıntıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.
Çocuğunuzun tırnaklarını kısa kesin: Kaşımak, egzama alevlenmelerini daha da kötüleştirir ve cildin zarar görmesine neden olur.
Enfeksiyon belirtilerine dikkat edin: Egzaması olan herkesin başına gelebilse de, çocuklar enfeksiyon geliştirmeye özellikle daha fazla yatkındır. Kızarıklık, şişlik, sıvı gelmesi veya kızarıklıktan kaynaklanan sıcaklık artışı fark ederseniz veya çocuğunuz artan ağrıdan şikayet ederse, bir sağlık uzmanına başvurun.
Gençlerde ve Yetişkinlerde Egzama
Çoğu insan atopik dermatiti ergenlik döneminde atlatsa da, yetişkinliğe kadar devam edebilir. Bazıları için ise, yıllar önce iyileşen çocukluk egzaması yeniden ortaya çıkabilir.
Egzama ilk kez yetişkinlik döneminde de gelişebilir; buna yetişkin başlangıçlı egzama adı verilir. Yetişkin başlangıçlı egzama geliştirmek için en önemli yıllardan bazıları orta yaş ve üstüdür. İnsanlar yaşlandıkça cilt doğal olarak daha kuru hale gelir ve daha savunmasız hale gelir.
Gençlerde ve yetişkinlerde egzama klasik olarak şu bölgelerde ortaya çıkabilir:
- Dirseklerin kıvrımlarında
- Dizlerin arkasında
- Ellerde
- Kafa derisinde
- Göz çevresinde veya göz kapaklarında
- Meme uçlarında
Egzama en sık alerjenlere veya tahriş edici maddelere maruz kalan bölgeleri ve ayrıca kolayca çizilebilen bükülme alanlarını etkiler. Yetişkinler, döküntüden etkilenen bölgelerde derilerinin kalınlaştığını ve sertleştiğini hissedebilirler.
Kontakt dermatit, sedef hastalığı ve rozasea gibi egzamaya çok benzeyen başka cilt rahatsızlıkları da vardır. Bir yetişkin olarak ilk kez döküntü semptomları geliştirirseniz, doğru tanı ve tedaviyi aldığınızdan emin olmak için bir sağlık uzmanına görünmeniz önemlidir.
Gençlerde ve Yetişkinlerde Egzama Tedavisi
Küçük çocuklarda olduğu gibi, cildi nemli tutmak, gençlerde ve yetişkinlerde de egzamayı kontrol altına almanın anahtarıdır. Gün boyunca sık sık yumuşatıcı kremler, merhemler uygulayın. Merhemler, cildi nemli tutma konusunda çok etkilidir, ancak daha ağır oldukları ve cildinizi biraz yağlı bıraktığı için bunların uygulamasını geceye saklamak isteyebilirsiniz.
Egzamalı gençler ve yetişkinler için tedaviler, topikal kortikosteroidler, topikal kalsinörin inhibitörleri ve dupilumab gibi çocuklar için kullanılan seçeneklerin çoğunu içerir. Kaşıntı uykuyu bozuyorsa, antihistaminikler bazen yatıştırıcı özellikleri için kullanılır, ancak genellikle egzama ile birlikte gelen kaşıntıyı kontrol etmede yardımcı olmazlar.
Egzamanın iyileşmesini sağlamak ve alevlenmeleri önlemek için iyi bir kişisel bakımın önemli olduğunu da unutmayın. Örneğin, duş veya banyo suyunuzun çok sıcak olmadığından emin olun. Çok sıcak su, cildin doğal yağlarını kurutabilir. Duşunuz için ılık su sıcaklıklarını hedefleyin.
Parfüm ve vücut spreyleri, makyaj malzemeleri, çamaşır deterjanı veya yumuşatıcılar gibi cilt tahrişine neden olabilecek etkenleri de göz ardı etmeyin.
Son Sözümüz
Egzamalı bölge, kişinin yaşına bağlı olarak oldukça tahmin edilebilir bir düzeni takip eder. Ancak ister 1 yaşında ister 91 yaşında olsun, cildi nemli tutmak ve olası cilt tahriş edici maddelerden uzak tutmak egzama belirtilerini hafifletmek için çok önemlidir. Sizin veya çocuğunuzun egzamasını kendi başınıza kontrol altına alamıyorsanız, sağlık uzmanınızı arayın. Tıbbi açıdan egzama kesin olarak tedavi edilemese de, doğru alternatif yöntemlerle etkili bir şekilde kontrol altına alınabilir.
